Kupfer
Kupfer (lateinisch Cuprum) ist ein chemisches Element mit dem Elementsymbol Cu und der Ordnungszahl 29. Es ist ein Übergangsmetall, im Periodensystem steht es in der 4. Periode und der 1. Nebengruppe (nach neuer Zählung Gruppe 11) oder Kupfergruppe. Der lateinische Name cuprum ist abgeleitet von (aes) cyprium „Erz von der griechischen Insel Zypern“, auf der im Altertum Kupfer gewonnen wurde.
| Eigenschaften | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Allgemein | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Name, Symbol, Ordnungszahl | Kupfer, Cu, 29 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elementkategorie | Übergangsmetalle | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gruppe, Periode, Block | 11, 4, d | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Aussehen | rotbraun, metallisch | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| CAS-Nummer | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| EG-Nummer | 231-159-6 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ECHA-InfoCard | 100.028.326 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Massenanteil an der Erdhülle | 0,01 % (25. Rang) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atomar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atommasse | 63,546(3) u | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atomradius (berechnet) | 135 (145) pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kovalenter Radius | 132 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Van-der-Waals-Radius | 140 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronenkonfiguration | [Ar] 3d10 4s1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1. Ionisierungsenergie | 7.726380(4) eV ≈ 745.48 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2. Ionisierungsenergie | 20.29239(6) eV ≈ 1957.92 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 3. Ionisierungsenergie | 36.841(12) eV ≈ 3554.6 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 4. Ionisierungsenergie | 57.38(5) eV ≈ 5536 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5. Ionisierungsenergie | 79.8(7) eV ≈ 7700 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Physikalisch | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Aggregatzustand | fest | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kristallstruktur | kubisch flächenzentriert | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dichte | 8,96 g/cm³ (20 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mohshärte | 3,0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Magnetismus | diamagnetisch (Χm = −9,6 · 10−6) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Schmelzpunkt | 1357,77 K (1084,62 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Siedepunkt | 2868 K (2595 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Molares Volumen | 7,11 · 10−6 m3·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Verdampfungsenthalpie | 305 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Schmelzenthalpie | 13,3 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Schallgeschwindigkeit | 3570 m·s−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Spezifische Wärmekapazität | 385 J·kg−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Austrittsarbeit | 4,65 eV | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektrische Leitfähigkeit | 58,1 · 106 S·m−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Wärmeleitfähigkeit | 400 W·m−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mechanisch | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| E-Modul | 100…130 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Poissonzahl | 0,34 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Chemisch | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Oxidationszustände | 1, 2, 3, 4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Normalpotential | 0,340 V (Cu2+ + 2 e− → Cu) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativität | 1,9 (Pauling-Skala) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Isotope | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Weitere Isotope siehe Liste der Isotope | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| NMR-Eigenschaften | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sicherheitshinweise | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| MAK |
Schweiz: 0,1 mg·m−3 (gemessen als einatembarer Staub) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Soweit möglich und gebräuchlich, werden SI-Einheiten verwendet. Wenn nicht anders vermerkt, gelten die angegebenen Daten bei Standardbedingungen. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kupfer ist als relativ weiches Metall gut formbar und zäh. Als hervorragender Wärme- und Stromleiter findet es vielseitige Verwendung. Darüber hinaus zählt es auch zur Gruppe der Münzmetalle.
Als wichtiges Technologie- bzw. Funktionsmetall gehört Kupfer zu den Halbedelmetallen.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.